7 Sport- en Cultuurbevordering

Voor het programma Jeugd en Onderwijs zijn de volgende drie tactische doelstellingen geformuleerd:

• Het bevorderen van deelname aan sport en bewegen;
• Het behouden en waar nodig versterken van een adequate sportieve omgeving;
• Het bevorderen van de actieve en passieve deelname aan cultuur.

Hieronder gaan wij per doelstelling in op de (hoofd)activiteiten die zijn uitgevoerd om een bijdrage te leveren aan het realiseren van deze doelstelling.

Ad 1. Het bevorderen van deelname aan sport en bewegen

Vitale sportverenigingen
In 2016 hebben wij sportverenigingen en sportbesturen ondersteund in de ontwikkeling naar een meer 'open karakter'(*). Deze ondersteuning vindt plaats onder de titel ‘ClubTotaal’. Om onze ondersteuning nog beter onder de aandacht te brengen bij verenigingen, hebben wij een nieuwsbrief verspreid en hebben wij de website vernieuwd (www.clubtotaal.nl). Met deze website worden de kennis en ervaringen die zijn opgedaan, voor iedereen toegankelijk. Ook Sportcafé XL heeft met een 15-tal inspirerende sessies bijgedragen aan kennisoverdracht naar (culturele) verenigingen.
(*) Een open club is een ontmoetingsplek waarbij de club de eigen leden, buurtbewoners en andere regelmatige bezoekers uitnodigt om te sporten, te bewegen, elkaar te ontmoeten en om bij de vereniging betrokken te raken en te blijven. Dat kan op velerlei gebied. Op een open sportpark bestaat de mogelijkheid zoals hiervoor aangegeven door middel van clubs die open staan voor en naar de omgeving.

Sport is ook een belangrijk onderdeel van een gezonde leefstijl. Daarom zetten wij combinatiefunctionarissen in op het stimuleren van zogenoemde ‘inactieven’. Zij kunnen hiervoor o.a. de beweegpas gebruiken. Ook activiteiten zoals Walking Football en VVV-Venlo Streetleague zijn gericht op het bevorderen van de deelname aan sportieve activiteiten.

Het programma ‘VIA VVV in de wijk’ werkt met verschillende sport- en beweegactiviteiten aan gezonde en leefbare wijken. Jongeren met een gezondheidsachterstand worden met projecten als Jongeren op Gezond Gewicht (JOGG, www.jogg.venlo.nl) en Shape in beweging gebracht. Bewegen als onderdeel van een gezonde leefstijl. Hierbij hebben wij onze aandacht met name gericht op stadsdeel Blerick en de doelgroep jeugd van -9 maanden tot 6 jaar. Binnen JOGG werken wij nauw samen met scholen, organisaties voor kinderopvang, woningcorporaties en Via-VVV. Hier ligt een directe relatie met programma 4 Zorg en Welzijn.

Verder hebben wij ingezet op het stimuleren van ‘De gezonde Sportkantine’ en een ‘Veilig Sport Klimaat’. Met het Veilig Sport Klimaat versterken wij het pedagogische opgroei- en opvoedklimaat binnen verenigingen door de inzet van een verenigingspedagoog.
Ook het onderwijs werkt nadrukkelijk aan het versterken van dit pedagogische opgroei- en opvoedklimaat. De inzet van combinatiefuncties in het (bewegings)onderwijs heeft bijvoorbeeld jongeren bewust gemaakt van een gezonde leefstijl en heeft hun weerbaarheid in het algemeen, en tegen pestgedrag in het bijzonder, vergroot.

De gezamenlijke voetbalverenigingen hebben een bijdrage geleverd aan het re-integreren van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Zo hebben 64 mensen een werkervaringsplaats van hen gekregen en zijn hierbij door hen begeleid. Mede door de inbreng van de verenigingen zijn 8 mensen geplaatst in een reguliere functie.

Met het vaststellen van het Regioplan Sport Noord-Limburg 2016-2020 is een impuls gegeven aan het imago en de profilering van onze regio. De regionale ambitie is om in 2025 de gezondste regio van Nederland te zijn. Om dit te bereiken, wordt ingezet op het versterken van de samenwerking tussen verenigingen en de ondersteuning van deze verenigingen. Bijvoorbeeld met Clubtotaal, Iedereen Kan sporten en Jongeren Op Gezond Gewicht (JOGG).

Iedereen Kan Sporten (IKS, www.iedereenkansporten.nl) besteedt aandacht aan mensen met een beperking. In 2016 is het regionale aanbod van ‘aangepast sporten’ beter inzichtelijk gemaakt met de site uniek sporten (www.unieksporten.nl) en de app ‘sportzoeker’. In deze app zijn ruim 90 sportaanbieders en meer dan 120 beweegactiviteiten opgenomen. Het succes van de app is boven verwachting: binnen enkele maanden is de app al meer dan 400 keer gedownload.

Om sport te stimuleren, hebben wij het programma ‘special heroes’ op 14 scholen voor speciaal onderwijs in Noord-Limburg aangeboden. We hebben voor deze scholen clinics, sportdagen, beachsportdagen en schaatsactiviteiten georganiseerd. Ook hebben wij een bijdrage geleverd aan het toegankelijker maken voor de doelgroep van loop-evenementen. Het project X-toppers, waarbij deelnemers meedoen aan de Vierdaagse Nijmegen, is hiervan een aansprekend voorbeeld.

Herijken subsidieregels
In 2016 zijn wij gestart met het ontwerpen van een nieuw subsidiestelsel: het project ‘samen grenzen verleggen’. Het doel is om te komen tot een eenduidige, doeltreffende en doelmatige subsidieverstrekking. Hierbij spelen ontwikkelingen zoals ‘loslaten in vertrouwen’, de veranderende rol tussen overheid en burger en ‘van waarderen naar stimuleren’ een belangrijke rol. We hebben de eerste subsidieprocessen geanalyseerd en u heeft richtinggevende uitspraken gedaan over het herontwerp van het subsidiestelsel. In 2017 zijn wij gestart met een co-creatief proces om samen met de mogelijke aanvragers van subsidie te komen tot een nieuw subsidiestelsel.

Toegankelijke en laagdrempelige tarieven
We zijn gestart met de voorbereidingen voor een vereenvoudiging van ons tarievenstelsel. Deze vereenvoudiging moet ook leiden tot meer transparantie. Omdat het tarievenstelsel een nauwe relatie heeft met het nieuwe subsidiestelsel, worden deze initiatieven vrijwel gelijktijdig uitgevoerd.

Jeugdsportfonds
In 2016 hebben wij 591 kinderen met het Jeugdsportfonds (JSF) ondersteund om te gaan en te blijven sporten. Dat is bijna 2% meer dan in 2015. Het aantal ondersteuningsvragen blijft licht toenemen maar de stijging vlakt af. In figuur 7.1. wordt deze ontwikkeling weergegeven.

Figuur 7.1

Ad 2. Het behouden en waar nodig versterken van een adequate sportieve omgeving

Onderhoud en beheer accommodaties (binnen en buiten)
In 2016 hebben de buitensportverenigingen verder invulling gegeven aan de protocollen zelfwerkzaamheid. Dat betekent dat verenigingen dat deel van het onderhoud en beheer uitvoeren dat binnen de fiscale regelgeving (BTW) is toegestaan.

Samen met de gebruikers van sportpark Merelweg (Venlosche Boys, VOS en VVV-Venlo) hebben wij gezocht naar mogelijkheden om het onderhoud en beheer van dit sportpark over te dragen aan de gezamenlijke gebruikers. Met ondersteuning van Ernst & Young en in overleg met de Belastingdienst is gekozen voor de mogelijkheid om als gezamenlijke gebruikers een Coöperatieve Vereniging (CV) op te richten. In deze CV worden het onderhoud en beheer van de sportvelden ondergebracht. De gemeente verhuurt de sportvelden aan de CV die op haar beurt aan de gebruikers gelegenheid geeft tot sportbeoefening.

Het om niet ter beschikking stellen van sportaccommodaties aan verenigingen tegen een tegenprestatie is in het kader van fiscale wetgeving (BTW) geen haalbare optie gebleken. De BTW-wetgeving schrijft voor dat ‘de huur van een sportveld niet symbolisch mag zijn op straffe van geen verrekening van betaalde BTW’. Deze optie zou tot substantiële meerkosten voor de gebruikers leiden.

Om het niveau van de sportfaciliteiten te behouden, is in 2016 de toplaag van één van de hockeyvelden van Hockeyclub Blerick vervangen. Verder zijn de kleedaccommodaties van VVV 03 in overleg met deze club grondig gerenoveerd. Ook is opdracht gegeven voor de renovatie van de kleedaccommodatie bij rugbyclub De Wallaby’s. Deze accommodatie wordt voor de buitenlessen ook gebruikt door het Blariacumcollege.

Wij hebben een opdracht verstrekt voor de bouw van een sportzaal in Venlo-Zuid. Deze sportzaal wordt in de toekomst gebruikt voor het bewegingsonderwijs van basisschool de Zuidstroom, speciaal onderwijs Velddijk/Wildveld en de islamitische basisschool Al Andalous. De sportzaal wordt in een zogenoemde C2C-variant uitgevoerd.

Verder hebben wij een opdracht verstrekt om de gymzaal in de Hoogstraat in Tegelen op de huidige locatie nieuw te bouwen. Deze gymzaal wordt voor het bewegingsonderwijs gebruikt door de basisscholen St. Jozef en het Maasveld.

Buitenzwembad
In 2016 is het buitenbad van zwembad De Wisselslag verhuurd aan de Stichting Buitenbad Groot Venlo. Het bad is vanaf mei 2016 weer opengesteld voor publiek. De gemeente controleert de kwaliteit van het water en stelt de energie voor het rondpompen en filteren van het water ter beschikking. De stichting koopt deze dienst bij de gemeente in.

Binnenzwembad
Door de besluitvorming in Horst aan de Maas is een regionaal zwembad geen optie meer. Onze focus ligt op een lokaal zwembad, mogelijk wel met een regionale uitstraling. Wij hebben voor deze lokale variant een marktconsultatie uitgevoerd. Verder is een onderzoek naar de haalbaarheid van een zwembad op het Kazerneterrein uitgevoerd. In het vervolg hierop bereiden wij een integraal advies voor. Hierbij zijn de afdelingen Maatschappelijke Ontwikkeling als opdrachtgever, Project Kazernekwartier voor de uitgifte van de grond van de zoeklocatie en Team Inkoop en Aanbesteding betrokken.

De marktconsultatie en de onderzoekrapportage worden samen met de resultaten van de afstemming in de eerste helft van 2017 ter besluitvorming voorgelegd. In dit advies besteden wij onder andere aandacht aan het basisprogramma, de definitieve locatiekeuze, de financiële consequenties, de contractvorm, een strategie voor de aanbesteding en de planning.

In 2016 is de discussie over de schadelijke gevolgen als gevolg van rubberinfill in kunstgras voetbalvelden weer opgelaaid. Het RIVM heeft hier onderzoek naar uitgevoerd. Uit het onderzoek blijkt dat kunstgrasvelden met rubbergranulaat veilig gebruikt kunnen worden door sporters. Onder andere Vereniging Sport en Gemeenten (mede namens de VNG), de GGD, het ministerie van VWS en de KNVB nemen het advies van het RIVM over. In de gemeente Venlo spelen alleen Venlosche Boys en FCV-Venlo op kunstgras met rubbergranulaat. Beide verenigingen zijn voortdurend op de hoogte gehouden van de discussie rond rubbergranulaat en de onderzoeksresultaten van het RIVM. Wij hebben de overige verenigingen geïnformeerd over de resultaten van het onderzoek en hebben hen ondersteund bij de discussie rondom het gebruik van kunstgras met rubbergranulaat.

Clustering van verenigingen
De tennisclubs van Tegelen (TLTC) en Belfeld (TC De Poelder) zijn na intensieve verenigingsondersteuning per 1 januari 2016 gefuseerd en maken nu gezamenlijk gebruik van tennispark de Snelle Sprong. Ook zijn in 2016 de voorbereidingen gestart om honk- en softbalclub De Mustangs te verplaatsen naar sportpark Merelweg. Het streven is om sportpark Herungergrens vrij te spelen en overcapaciteit op sportpark Merelweg te voorkomen. In 2017 wordt dit plan nader uitgewerkt.

Inrichting openbare ruimte
De openbare ruimte wordt steeds belangrijker. Het biedt veel mogelijkheden om onze burgers op een laagdrempelige manier te laten sporten, bewegen, spelen, recreëren en elkaar te ontmoeten(*). Dit bevordert een actieve leefstijl. Bij verschillende initiatieven om de openbare ruimte (opnieuw) in te richten, hebben wij vanuit dit gezichtspunt een bijdrage geleverd(**). Ook het beweegvriendelijke en openbaar toegankelijke schoolplein levert een bijdrage aan een attractieve openbare ruimte. Daarom hebben wij ook in 2017 in overleg met schoolbesturen de mogelijkheden onderzocht om meer schoolpleinen van basisscholen open te stellen ten behoeve van openbare activiteiten. Hiervoor zijn op enkele plekken middelen uit het SAM-fonds ingezet. Bij het open stellen van de schoolpleinen is ook aandacht geschonken aan mogelijke overlast. In figuur 7.2. wordt de ontwikkeling van het aantal beweegvriendelijke schoolpleinen in relatie met het totaal aantal scholen inzichtelijk gemaakt.

(*) Uit de stadspeiling 2015 blijkt dat 49% van de ondervraagden heeft aangegeven dat zij sporten in de openbare ruimte.
(**) Op de mogelijkheden voor sporten en bewegen in het kader van grensoverschrijdende wandel-, fiets- en ruiterverbindingen wordt in programma 10 Wonen en Leefomgeving ingegaan.

Figuur 7.2

Ad 3. Het bevorderen van de actieve en passieve deelname aan cultuur

Kleinschalige culturele initiatieven/cultuurparticipatie in de wijk
Wij hebben onder de culturele verenigingen gepeild of er behoefte is aan ondersteuning zoals die bij sportverenigingen wordt geboden. Deze behoefte lijkt er te zijn. Wij hebben ondersteuning geboden bij het oprichten van een HAFA-platform (harmonie/fanfare). Alle HAFA-verenigingen hebben zich hierin verenigd en werken samen aan gezamenlijke doelen.

Samen met wijkbewoners en collega’s op het gebied van ‘kunst in de openbare ruimte’ hebben wij een project voor het beschilderen van elektriciteitshuisjes gedefinieerd. Voor dit project hebben wij subsidie ontvangen zodat het project in 2016 is kunnen starten.

Voor het opstellen van een culturele kaart hebben wij een groot aantal gesprekken gevoerd. Zowel intern als extern met wijkbewoners en leden van de sociale wijkteams. Deze gesprekken vonden plaats in de huizen van de wijk om ook meteen cultuur als middel om mee te doen, onder de aandacht te brengen. De gesprekken hebben geresulteerd in een ‘startdocument culturele kaart’. De werkgroep cultuur in de wijk heeft de kaart meteen in gebruik genomen en ook verschillende externe partners hebben interesse getoond in de culturele kaart die in 2017 wordt gedigitaliseerd.

Wij hebben ook geïnvesteerd in het versterken van de verbindingen tussen cultuur en onderwijs, jeugd, dagbesteding, welzijn en gezondheid. Hiervoor hebben wij middelen uit het preventieve jeugdbeleid kunnen inzetten. Hier ligt een duidelijke relatie met programma 4 Zorg en Welzijn.
Wij noemen enkele van de initiatieven die wij in 2016 hebben ondersteund:

• Het project VenloKleurt: aan dit project hebben alle Venlose scholen deelgenomen. De apotheose van het project was een levende Mondriaan van 3.500 schoolkinderen in de Koel;
• Om jongeren te wijzen op de effecten van middelengebruik, ontwikkelde Kunst uit het Vuistje een digitale kijkwijzer. Docenten maatschappijleer van het Valuascollege hielpen mee met de ontwikkeling van de kijkwijzer en het integreren hiervan in hun lessen;
• In de Maaspoort is theatervoorstelling JIHAD uitgevoerd om jeugdigen te wijzen op de risico’s van radicalisering;
• Een andere verbinding is die op het gebied van LHBT (lesbienne, homo, biseksueel, transgender). In 2016 zijn plannen gemaakt die in 2017 worden uitgevoerd:  de aanleg van een regenboogzebrapad en een voorstelling over homoseksualiteit voor jongeren in de Maaspoort;
• Met middelen vanuit maatschappelijke participatie hebben wij een bijdrage geleverd aan de film ‘Zilvermeerkinderen’, een documentaire over de wijk Vastenavondkamp in Blerick. De film zal begin 2017 worden vertoond;
• Dat kinderen oog hebben voor het mooie dat hun stad te bieden heeft, bleek bij de realisatie van een kleurboek over Venlo. Leerlingen van de School aan de Vijver tekenden de bekendste en mooiste gebouwen van onze stad. De tekeningen worden gebundeld tot kleurboeken en met deze kleurboeken wordt in verzorgingstehuis De Meeuwbeemd een zinvolle dagbesteding geboden. Niet alleen wordt er zo een link gelegd tussen de jongeren en ouderen in onze stad. Ook de verhalen uit het verleden, die volop boven komen als de ouderen de tekeningen kleuren, worden gehoord in het heden;
• In 2016 werd voor het eerst in Nederland een maand lang de ‘iktoon-campagne' gevoerd tijdens de maand van de amateurkunst. Inwoners uit Venlo die in hun vrije tijd kunst beoefenen, konden hun werk op verschillende plekken en podia tonen. Het publiek kon gedurende deze maand op tientallen locaties (podia, buurthuizen, verenigingen, op straat of in de natuur) kennis maken met deze kunst en deze van dichtbij beleven;
• In juli heeft de amateurkunst in Venlo landelijke aandacht gekregen van het Landelijk Kennisinstituut Cultuureducatie en Amateurkunst. Dit instituut heeft een onderzoek uitgevoerd naar het huidige en toekomstige verenigingsleven in Venlo en heeft hierover een artikel gepubliceerd.  

Voor het leggen van verbindingen in de regio hebben wij een mini-symposium georganiseerd met een aantal gemeenten en instellingen uit de regio. Ook hier was het thema ‘cultuur als middel om meedoen mogelijk te maken’. In 2017 wordt hieraan een vervolg gegeven.

Rondom de Dag van de Laaggeletterdheid besteedde Fontys PABO Venlo samen met een aantal cultuurmakers aandacht aan andere vormen van taal dan de taal van letters en woorden. Bijvoorbeeld beeldtaal, lichaamstaal, muziektaal, samentaal en zelftaal. In verschillende sessies werd stilgestaan bij knelpunten en onmogelijkheden die mensen in de samenleving soms ervaren als gevolg van laaggeletterdheid.

Bij de begrotingsbehandeling heeft u middelen beschikbaar gesteld voor de doorontwikkeling van de rol van de bibliotheek. Hierbij heeft de bibliotheek verschillende ontwikkelpunten meegekregen:

• Een netwerkrol in de aanpak van het voorkomen en bestrijden van taalachterstanden;
• Het versterken van de info-en adviestaak bij de huizen van de wijk;
• Het beschikbaar stellen van ruimten voor partners uit het sociaal domein in de Stadsbibliotheek;
• Het realiseren van de samenwerking tussen het Huis van de Wijk D’m Bongerd, Kunstencentrum Venlo en de bibliotheek in de Haandert.

In 2016 is besloten dat het Huis van de Wijk D’m Bongerd verhuist naar de Haandert. Inmiddels is het Huis van de Wijk van start gegaan in de Haandert. Op deze locatie heeft het Kunstencentrum Venlo reeds langere tijd een nevenvestiging. Omdat zowel de bibliotheek als het Kunstencentrum een taak hebben in het sociale domein en de huizen van de wijk, is gezocht naar een gezamenlijke aanpak van hun activiteiten en is samenwerking op dit vlak tot stand gekomen.

Jeugdcultuurfonds
Door het Jeugdcultuurfonds (JCF) zijn 228 kinderen ondersteund. Dat is bijna 5% meer dan in 2015. Het aantal ondersteuningsvragen blijft licht toenemen maar de stijging vlakt af. In figuur 7.3. wordt deze ontwikkeling schematisch weergegeven.

Figuur 7.3

Herijken subsidieregels
In 2016 zijn wij gestart met het ontwerpen van een nieuw subsidiestelsel: het project ‘samen grenzen verleggen’. Het doel is om te komen tot een eenduidige, doeltreffende en doelmatige subsidieverstrekking. Hierbij spelen ontwikkelingen zoals ‘loslaten in vertrouwen’, de veranderende rol tussen overheid en burger en ‘van waarderen naar stimuleren’ een belangrijke rol. We hebben de eerste analyses van subsidieprocessen uitgevoerd en u heeft richtinggevende uitspraken gedaan over het herontwerp van het subsidiestelsel. In 2017 zijn wij gestart met een co-creatief proces om samen met de mogelijke aanvragers van subsidie te komen tot een nieuw subsidiestelsel.